Pitigliano, een plaatje van een stadje in de Maremma op de grens tussen Latium en Toscane met 3500 inwoners, doet tegenwoordig zijn historische naam van “Klein Jeruzalem” bepaald geen eer aan. Het vertoont “Italiës lelijke gezicht” (kop in Die Welt, 12 augustus 2025) blijkt uit een bijdrage van essayist/commentator Thomas Schmid. Het plaatsje tooit zich immers met vlaggen en posters als een pro-Palestijns bolwerk, waar Israëlische producten worden geboycot door “ruimtes vrij van Israëlische apartheid”. Geen afzonderlijk geval in Italië, beklemtoont Schmid. Aversie tegen de Joodse staat heerst er overal in het land.
Een trouw bezoekster van Pitigliano maakte Thomas Schmid attent op de publieke afkeer van Israël in het schilderachtige pleisterplaatsje. Sinds de oorlog tussen Israël en Hamas in Gaza vond er een stemmingswisseling plaats. Vanaf de stadsmuur hangt een reusachtige Palestijnse vlag. De winkels vertonen hetzelfde propagandabeeld. Daarenboven worden klanten daar geconfronteerd met posters van de organisatie SPLAI. Deze initialen staan voor “Spazi Liberti dall’ Apartheid Israeliana” ofwel “ruimtes die vrij zijn van Israëlische apartheid”. Dat betekent, legt Schmid uit, dat “wie hier inkoopt, er zeker van kan zijn dat hij geen Israëlische producten koopt”.
De schrijver vervolgt dat enkele winkeliers niet schromen om heel open te zeggen dat ze Israëlische toeristen alleen wensen te bedienen, wanneer deze zich duidelijk distantiëren van Israëls regering. “Intelligente Joden” zouden zich op de “juiste wijze” moeten opstellen “voor hun eigen bescherming”. Thomas Schmid voegt daar een vraagje aan toe: “En wat, als zij dat niet doen?”
Intussen vormt de uitgesproken anti-Israëlische stemming in Pitigliano allesbehalve een uitzondering in Italië, weet Schmid. “Overal in het land, vooral ook bij links, heerst een aversie tegen Israël, die vloeiend in antisemitisme overgaat. Wandelaars, komt u naar Pitigliano, weest u zich dan bewust dat het land van de kunstmonumenten en schitterende landschappen ook een zeer lelijk gezicht heeft.”
Dat laatste, dat anti-Joodse gelaat van het huidige Pitigliano, contrasteert navrant genoeg volkomen met de rijke historie van het stadje. Dat maakt Thomas Schmid met tal van geschiedkundige details duidelijk. Lange tijd waren Joden welkom in Pitigliano, konden zij zich daar economisch vrij ontplooien. Verantwoordelijk was daarvoor de adellijke familie Orsini in de zestiende eeuw. Die negeerde dus twee pauselijke bullen tegen de Joden. Het gevolg was in elk geval dat vele Joodse families zich in Pitigliano vestigden, terwijl Joden in deze tijd bijna overal in Italië werden gediscrimineerd en vervolgd. Tijdelijk was zo’n 12 procent van Pitigliano’s inwoners Joods.
In 1598 kreeg de Joodse gemeenschap in het stadje een synagoge, konden Joden in Pitigliano ook grond verwerven (een uitzondering in heel Italië!), waren zij voor de wet gelijk en was een lidmaatschap van de stadsraad een reële optie. “Het verbazingwekkendste was wel”, aldus Schmid, “dat er nauwelijks conficten ontstonden. De Joden werden in hun eigenheid erkend, ofschoon ze verder in het getto moesten wonen. Toen in 1799 soldaten het getto wilden plunderen, werden ze door de niet-Joodse bewoners daarin gehinderd.”
Klein Jeruzalem heette Pitigliano in de volksmond. Maar nu?! Tijdens de Jodenvervolging onder de fascistische dictatuur van Benito Mussolini, Hitlers bondgenoot en latere vazal, beschermden en verborgen burgers van Pitigliano talrijke Joden. “Vandaag de dag nog kan men in de Cantina di Pitigliano koosjere wijn kopen”, informeert Thomas Schmid. Met of zonder “politieke test’ voor Israëlische klanten, vraag je je af.
Bron: bijdrage Thomas Schmid in Duitse krant Die Welt onder de titel “Italiens hässliches Gesicht” (12 augustus 2025)
Reactie plaatsen
Reacties