Een Joodse boodschap voor de nieuwe paus: “Spreekt u zich uit tegen antisemitisme, het liefst elke dag, want een aanval op een Jood is ook een aanval op de kerk”

“Wie ook de nieuwe paus wordt, diegene moet duidelijk uitspreken dat de strijd tegen antisemitisme voor hem en voor de kerk prioriteit heeft.” De stellingname van Maram Stern, vice-president van het World Jewish Congress (WJC) in een vraaggesprek met het Duitse weekblad Jüdische Allgemeine (2 mei 2025).

Zonder mitsen en maren, voegt Stern er voor alle duidelijkheid aan toe. Het Vaticaan dient Jodenhaat aan te pakken. Per slot van rekening, zo zegt Stern aan het einde van het interview, is “een aanval op een Jood ook een aanval op de kerk”.

Hoe zijn momenteel de relaties tussen het WJC en de Heilige Stoel, wil de Jüdische Allgemeine van Stern weten? Scherper nog: deze dialoog lijkt wat te stagneren… De aangesprokene aarzelt geen ogenblik: “Ja, hij is regelrecht ingeslapen. De draad van het gesprek moet weer opgenomen worden. Wij moeten op ooghoogte met elkaar spreken. Vroeger hadden we een regelmatige uitwisseling, maar sinds enige tijd is de dialoog duidelijk afgenomen.”  Zeker, een paar maanden geleden was er een goede gedachtewisseling met paus Franciscus, maar “op institutioneel niveau bestaat de dialoog nog slechts pro forma”.

Stein geeft voor deze betreurenswaardige situatie een combinatie van factoren (angst, enige onzekerheid, desinteresse bij de curie) aan en oefent dan duidelijke kritiek op Rome: “Sommigen hebben vergeten of willen niet begrijpen dat de wortels van het christendom in het Jodendom liggen. Het kan toch niet zijn dat in Rome slechts een enkele kardinaal voor de uitwisseling met de Joden verantwoordelijk is. Eigenlijk zou iedere verantwoordelijke in de kerk de dialoog moeten zoeken, dat kan toch niet alleen een specifieke taak zijn. De kerk preekt terecht dat iedereen met iedereen dient te spreken. Dialoog is deel van haar DNA, of soms niet?”

De oorlog in Gaza heeft een grote negatieve invloed uitgeoefend op de Joods-katholieke dialoog, repliceert Stern op een rechtstreekse vraag in deze richting. “Enkelen begrijpen niet dat de Joodse gemeenschap geen oorlog voert.”  De paus heeft dan weliswaar familieleden van gegijzelden ontvangen, “maar het Vaticaan heeft zich eenzijdig opgesteld”. Van kerkelijke zijde is niet duidelijk genoeg geprotesteerd tegen de mensonwaardige omstandigheden waarin Hamas de gijzelaars al maanden gevangenhoudt, oordeelt Maram Stern.

Welke boodschap zou hij de nieuw verkozen paus willen meegeven bij de aanvang van diens pontificaat? Dat laat de Joodse voorman zich geen twee keer vragen: “Spreekt u zich uit tegen antisemitisme, het liefst elke dag opnieuw. Want een aanval op een Jood is ook een aanval op de kerk. Ik geloof dat wordt nog altijd niet helemaal begrepen.”

Bron: interview in de Jüdische Allgemeine (2 mei 2025 door Tobias Kühn) met vice-voorzitter van het World Jewish Congress Maram Stern onder de titel “Der Dialog ist eingeschlafen”.