Op 19 juli 1950, slechts vijf jaar na de Shoa, werd in Frankfurt de Zentralrat der Juden in Deutschland (Centrale Raad van de Joden in Duitsland) opgericht. Op de kop af 75 jaar geleden dus. Onder zijn huidige president Josef Schuster (1954) is de Centrale Raad (standplaats Berlijn) zowel intern als extern met 105 gemeentes en circa 100.000 leden bijzonder actief, ronduit weerbaar. Met als resultaat “een stabiel, gezond Joods leven”, aldus Schuster. De Jüdische Allgemeine interviewde president Schuster. Een selectie uit de aangesproken thema’s en de respons.
Over toen en nu
Schuster: Bij de stichting van de Centrale Raad, slechts vijf jaar na de Shoa, wilden de oprichters de nog in Duitsland levende Joden in het bijzonder behulpzaam bij de emigratie, zij het naar Israël of de VS. Dat is natuurlijk fundamenteel veranderd. Vandaag de dag is de Centrale Raad de politieke, religieuze en maatschappelijke belangenvertegenwoordiger van Jodinnen en Joden in Duitsland.
Keerpunt
Schuster: Een heel beslissend markeerpunt was eind jaren zeventig, beginjaren tachtig van de vorige eeuw. Toen begon het proces dat Joden zich er bewust toe zetten om in Duitsland te leven. Deze verandering gebeurde onder de toenmalige president Werner Nachmann: men kon zonder te blozen, zeggen: Ja, ik leef bewust in Duitsland.
Groei
Schuster: De komst van Joden uit de voormalige Sowjet-Unie had een dubbel effect. Enerzijds dienden de zogeheten “contingentvluchtelingen” beschermd te worden tegen het antisemitisme in de opvolgingsstaten van de Sowjet-Unie. Anderzijds stegen de ledenaantallen van de Joodse gemeenten. In 1990 telden wij landelijk krap 28.000 leden. Vandaag zijn het 105 gemeentes met circa 100.000 leden.
Nageslacht
Schuster: Het schort aan een geëngageerd nageslacht. Mogelijk komt het tot een samengaan van gemeentes. Zulke fusies zijn pijnlijk. De situatie is echter anders dan in de katholieke kerk. Daar zijn er te weinig priesters. Met rabbijnen staat het er beter voor.
Interne richtingen
Schuster: Ik ben met beide denominaties (liberaal en orthodox Jodendom) groot geworden. Ik kan de zin van een onderlinge concurrentiestrijd niet inzien.
Definitiestrijd antisemitisme
Schuster: Wat antisemitisme is, daarover bestaat grote eenstemmigheid. Discussies over zogenaamde definities leiden van het eigenlijke thema van het stijgende antisemitisme af, vooral van het tegen Israël gerichte antisemitisme. Juist dit antisemitisme kunnen wij sinds de 7e oktober 2023 helaas zeer, zeer duidelijk aanschouwen.
Toekomstthema’s Centrale Raad
Schuster: De strijd tegen antisemitisme en voor democratie blijft. Daar zie ik donkere wolken aan de hemel. Voorts moeten de gemeenten vooral gesterkt worden tegen de achtergrond van de demografische ontwikkeling.
Bron: interview in de Jüdische Allgemeine (Leticia Witte) met de president van de Zentralrat der Juden in Deutschland onder de titel “Schau ma mal, dann seng ma scho”, 19 juli 2025.
Reactie plaatsen
Reacties