Politie Nederland roemt zichzelf graag om “divers vakmanschap” en neutrale taakopvatting. Maar de werkelijkheid is pijnlijk anders. Het Joods Politie Netwerk (JPN), opgericht om collega’s te adviseren over antisemitisme en de Joodse gemeenschap, zag zich onlangs gedwongen het landelijk overleg te verlaten. Niet omdat het netwerk tekortschiet, maar omdat Joodse agenten keer op keer werden aangesproken op de oorlog in Gaza. Terwijl hun vakmanschap buiten kijf staat, worden zij verdacht gemaakt als verlengstuk van Israël.
Lees: ‘We hebben geen zin meer in politiek’
https://niw.nl/we-hebben-geen-zin-meer-in-politiek
Lees: Ruzie binnen politie om oorlog in Gaza: Joodse agenten door collega’s weggezet als ’verlengstuk van Israëlische lobby’
https://www.telegraaf.nl/binnenland/ruzie-binnen-politie-om-oorlog-in-gaza-joodse-agenten-door-collega-s-weggezet-als-verlengstuk-van-israelische-lobby/84743853.html
Dat is geen misverstand of incident, maar een voorbeeld van hoe de politie haar eigen neutraliteit ondergraaft en antisemitische retoriek binnen de eigen gelederen gedoogt.
Het cliché van “dubbele loyaliteit”
De aantijging dat JPN een Israël-lobby zou zijn, sluit naadloos aan bij een eeuwenoud antisemitisch stereotype: de Jood die nooit volledig loyaal zou zijn aan het land waar hij woont, maar heimelijk trouw aan Israël. Juist dit motief wordt expliciet genoemd in de IHRA-werkdefinitie van antisemitisme.
Lees: De werkdefinitie van antisemitisme van de IHRA
https://holocaustremembrance.com/resources/de-werkdefinitie-van-antisemitisme-van-de-ihra
Dat een hoofdinspecteur dit openlijk ventileert, en dat de korpsleiding het laat passeren met slechts een verwijzing naar “nieuwe richtlijnen voor sociale media”, is een teken van falend leiderschap. Antisemitisme is geen kwestie van communicatiestijl, maar van normoverschrijding die onverenigbaar is met het politie-uniform.
Hypocrisie en selectieve neutraliteit
De tegenstelling is schrijnend. Aan de ene kant profileert de politie zich nadrukkelijk in islamitische gemeenschappen, met iftar-maaltijden en moskee-evenementen. Klachten daarover zijn via Woo-verzoeken openbaar gemaakt, maar werden stelselmatig weggewuifd als “community engagement”. In Almere leidde dit zelfs tot Kamervragen: waarom wel zichtbaar bij de ramadan, maar niet bij Pasen of Kerst?
Aan de andere kant wordt JPN, dat niets anders doet dan expertise aanbieden, verdacht gemaakt van politieke belangen. Voor de ene groep legt de politie de rode loper uit, voor de andere groep wordt de legitimiteit ondergraven. Neutraliteit kan zo niet langer serieus genomen worden.
Lees: Iftar van politie roept vragen op bij PVV: ‘Waarom geen bijeenkomst tijdens Pasen of Kerst?’
https://www.1almere.nl/nieuws/Almere/iftar-van-politie-roept-vragen-op-bij-pvv-waarom-geen-bijeenkomst-tijdens-pasen-of-kerst/24/03/2025/nieuws
Lees: Klachten over deelname politiemedewerkers aan iftar-maaltijden en aanwezigheid politiemedewerkers bij islamitische gebedsdiensten
https://www.politie.nl/wet-open-overheid/woo-verzoeken/midden-nederland/woo-verzoeken-per-jaar/2023/klachten-deelname-politiemedewerkers-aan-iftar-maaltijden/klachten-deelname-politiemedewerkers-aan-iftar-maaltijden.html
Breder patroon van groeiend antisemitisme
De kwestie rond JPN staat niet op zichzelf.
- Het CIDI rapporteerde dat antisemitische incidenten in 2023 en 2024 recordhoogtes bereikten, vooral na de Hamas-aanval van 7 oktober.
- Op universiteiten voelen Joodse studenten en docenten zich massaal onveilig. Uit onderzoek van Dr. Amanda Kluveld en Dr. Elyahu Sapir - geïnitieerd door de Onderwijs Community Nederland (OCNL) - waarvan de resultaten in EW Magazine te lezen zijn, blijkt dat meer dan 60 procent van de respondenten te maken kreeg met vijandige uitingen of zich structureel onveilig voelt. Hakenkruizen, scheldpartijen en uitsluiting zijn aan de orde van de dag.
- Zelfs binnen de politie zijn eerder kwetsende en ongepaste uitingen op sociale media gedaan die als discriminerend, racistisch en onprofessioneel kunnen worden beschouwd.
Juist in zo’n context zou de politie een voorbeeldrol moeten vervullen. Maar de praktijk laat zien dat antisemitisme niet alleen buiten, maar ook binnen de politie wordt gereproduceerd.
Lees: Monitor Antisemitische Incidenten
https://www.cidi.nl/antisemitisme/antisemitisme-monitors
Lees: Onderzoek: op welke universiteit voelen Joden zich nog veilig?
https://www.ewmagazine.nl/nederland/achtergrond/2024/10/onderzoek-op-welke-universiteit-voelen-joden-zich-nog-veilig-1433349
Lees: Uitlatingen politiemedewerkers op “social media” aanleiding voor intern onderzoek
https://www.politie.nl/nieuws/2023/november/25/03-uitlatingen-politiemedewerkers-op-social-media-aanleiding-voor-intern-onderzoek.html
Signalen die stelselmatig worden genegeerd
Dit past in een patroon dat al langer zichtbaar is. Zo moest de politie in 2023 door het stof na de gewelddadige arrestatie van Michael Jacobs, een Joodse activist die bij herhaling vreedzaam demonstreerde tegen anti-Israël-activisme in de publieke ruimte. Excuses volgden pas na stevige druk van buitenaf.
Het Nieuw Israëlitisch Weekblad schreef eerder dat Joodse agenten zich vaak voelen als een “roepende in de woestijn”: ze signaleren problemen, maar worden niet gehoord of zelfs belachelijk gemaakt. Dat JPN zich nu genoodzaakt voelt zich terug te trekken, bevestigt dit gevoel van institutionele onverschilligheid.
Lees: Excuus voor Michael Jacobs
https://niw.nl/excuus-voor-michael-jacobs
Lees: ‘Je voelt je weleens een roepende in de woestijn’
https://niw.nl/je-voelt-je-weleens-een-roepende-in-de-woestijn
Politiek ingrijpen: Kamer bemoeit zich ermee
De ernst van de situatie blijkt ook uit de Kamervragen die VVD-Kamerleden Ulysse Ellian en Ingrid Michon-Derkzen hebben gesteld aan minister Van Weel van Justitie en Veiligheid. Zij benadrukken dat Joden in Nederland nooit verantwoordelijk mogen worden gehouden voor Israëlisch beleid, en dat dit juist binnen de politie absoluut onacceptabel is.
Hun vragen raken de kern: hoe kan de politie geloofwaardig bescherming bieden aan Joodse burgers, als zij haar eigen Joodse medewerkers al niet beschermt?
De inzet: veiligheid en legitimiteit
Wat staat er op het spel? Allereerst de veiligheid van Joodse agenten zelf. Als zij binnen de politie niet beschermd worden, hoe kunnen zij hun werk doen? Vervolgens het vertrouwen van Joodse burgers. Hoe geloofwaardig is een politie die intern antisemitische clichés tolereert, maar tegelijk beweert hun veiligheid te garanderen? En ten slotte: de legitimiteit van de politie als neutrale pijler van de rechtsstaat.
Neutraliteit is niet optioneel. Zij is de kern van politiewerk. Een organisatie die selectief neutraliteit toepast, verliest haar geloofwaardigheid.
Niet JPN, maar de politie staat hier terecht
Het Joods Politie Netwerk is geen lobbyclub. Het is een netwerk van vakmensen dat onmisbare kennis inbrengt in een tijd van groeiend antisemitisme. Hun tijdelijke terugtrekken uit het overleg is geen zwaktebod, maar een aanklacht.
De ware verantwoordelijkheid ligt bij de politie zelf. Door hypocrisie te tolereren, door antisemitische retoriek binnen de eigen rangen te laten voortwoekeren, en door selectief religieus kleur te bekennen, heeft de politie haar neutraliteit verraden.
Zolang dat niet verandert, zit niet het JPN maar de politie in de beklaagbank - schuldig aan moreel verval, institutioneel falen en het ondermijnen van het vertrouwen van de burgers die zij zegt te beschermen.
De naam van de auteur is bij de redactie bekend.
Reactie plaatsen
Reacties