Angst als bagage ofwel de risico’s van vakantie – de sterk wisselende ervaringen van Israëlische toeristen in Europa
De zomervakantie is weer voorbij. Ook Israëli’s gingen op reis, deden in weerwil van voortwoekerende Jodenhaat het continent Europa aan. Bij hun ervaringen staat het weekblad Jüdische Allgemeine in een tweetal bijdragen stil (nummer van 28 augustus 2025). Op de voorpagina bijt Israël-correspondente Sabine Brandes de spits af onder de veelzeggende reistitel “Als vakantie een risico wordt”. Op pagina zeven prijkt boven de bijdrage van haar collega-journalist Nicole Dreyfus een kop die nog somberder stemt: “Angst in de bagage”. Dreyfus sprak met Israëlische toeristen over hun Europese bevindingen.
Sabine Brandes draait er in de rubriek “Einspruch” niet omheen. Ze had tijdens de Europese trip van haar gezin “een onbehaaglijk gevoel”. Vanwaar? Wel, tijdens de hele vakantiereis drong zich bij haar overal de vraag op : “Waar durven wij ons als Israëli’s te uiten?”
Zij geeft van die deprimerende situatie enkele sprekende voorbeelden. Zo vroeg een aardige verkoopster tijdens het shoppen in Keulen waarom ze geen clubkaart wilde. “Ik stootte mijn zoon aan, zodat hij niet antwoordt: Omdat wij in Israël wonen.” Bij een andere gelegenheid in een restaurant in het Italiaanse Fano brak Brandes letterlijk het zweet uit toen haar man zei dat ze uit Tel Aviv kwamen.
Eerlijkheidshalve zegt Sabine Brandes er ook meteen bij dat haar gezin geen antisemitische aanvallen of uitsluitingen tijdens hun vakantiereis hebben meegemaakt. Veelbetekenend en onder verwijzing naar het artikel van collega Nicole Dreyfus voegt ze er echter wel aan toe: “Anderen hadden evenwel minder geluk.”
Vervolgens neemt de Israël-correspondente fel stelling tegen de heersende Joden- en Israëlhaat overal ter wereld. “Mensen worden vandaag de dag als paria behandeld, beschimpt en aangevallen omdat ze Israëlisch, Joods of beide zijn – en daarmee verantwoordelijk gemaakt voor de oorlog in Gaza. Of maar meteen voor het leed op de gehele wereld.” Onovertroffen onzin, oordeelt de journaliste. Zulke ‘moedigen’ zijn voor Brandes antisemieten “of althans van haat vervulde griezels”.
Nicole Dreyfus somt in haar verslag van Europese vakantieperikelen (eufemisme voor pure Jodenhaat) van Israëlische toeristen eerst een hele reeks van onthutsende vijandige bejegeningen op. “De lijst wordt langer en langer. Bijna wekelijks vinden er meerdere antisemitische voorvallen tegen Jodinnen en Joden plaats, ongeacht hun leeftijd. Wat voor een paar jaar geleden nog onvoorstelbaar geweest zou zijn, behoort nu tot de normaliteit van Joodse en Israëlische toeristen. Scheldpartijen en agressie vormen geen uitzonderingen meer. Ook diplomaten worden niet ontzien. Zij geraken wereldwijd in toenemende mate in het vizier van haatdragende activisten of mensen, die er niet voor terugschrikken hen te beledigen of zelfs handtastelijk te worden.”
Dreyfus citeert voor de massale stijging van het aantal antisemitische incidenten een peiling van het Europese Agentschap voor Grondrechten onder circa 8000 Jodinnen en Joden in 13 EU-lidstaten. In het afgelopen jaar gaf 96 procent aan antisemitische ervaringen te hebben opgedaan, online of offline en verborg 76 procent bij gelegenheid de eigen Joodse identiteit. Daarom is ook niet verwonderlijk dat velen het niet meer aandurven om in het openbaar Hebreeuws te spreken, commentarieert Dreyfus. Ten bewijze haalt ze een Duitstalige moeder aan, die in Israël woont en anoniem wens te blijven. Deze dame vertelde: “Ik zeg tegen mijn kinderen, wanneer we in Europa zijn, telkens weer dat ze Duits moeten spreken.”
Voor haar artikel sprak Nicole Dreyfus ook met Oran Zamberg, een jonge Israëli uit Haifa, die met zijn vrouw regelmatig naar Europa reist. “Ik zie niet van reizen af, maar ik ben in elk geval voorzichtiger geworden en denk wel twee keer na voordat ik een vlucht boek of de bestemming voor mij als Israëli veilig is of niet.”
De aanvallen op Israëli’s buitenslands beangstigen hem, vervolgt Zamberg. “Wat mij vooral afschrikt, is het feit dat het overal ter wereld passeren kan. Ik hoop elke keer wanneer ik in een taxi stap of mijn Israëlische pas aan de hotelreceptie moet tonen, dat ze mij geen vragen stellen. Ik geef toe, deze angst bestaat daadwerkelijk. Je voelt je ongemakkelijk en bent onzeker over wat je zeggen moet.”
Sommige Israëlische reizigers in Europa hadden daarentegen juist bijzonder aangename ontmoetingen. Zo reisde Ofek Zalik met haar moeder door Zwitserland. In Berner Oberland vroegen zij zich af of ze wel Hebreeuws zouden spreken nadat ze kennis hadden gemaakt met een Koerdische familie. “Maar waarom zouden we dat niet doen? Ze waren heel vriendelijk en op het eind hebben ze ons zelfs de hand geschud. Ook toeristen uit Oman, een Arabisch land, hebben zich met ons onderhouden. Ze zeiden zelfs dat ze van Israël zouden houden. Natuurlijk zijn dat slechts vakantieontmoetingen, maar het laat tenminste een goed gevoel achter.”
En passant geeft de 22-jarige Ofek wel duidelijk aan slechts voor vakantieoorden te opteren die voor Israëli’s als veilig gelden. Bijvoorbeeld Zwitserland, Noorwegen, Albanië, de VS of Cyprus, zo ook Zuidoost-Azië en Zuid-Amerika. Sowieso mijdt Ofek steden waar regelmatig pro-Palestijnse betogingen plaatsvinden. Parijs en Berlijn vallen momenteel binnen de categorie “niet aanbevelenswaardig” voor Israëlische vakantiegangers. En Amsterdam of Rotterdam dan, vraag je je af…
Heel uitgesproken uit zich de opvoedkundige Noga Gan Or uit Kfar Bialik. Ze wenst onder geen beding van reizen naar het buitenland als Israëlisch staatsburger af te zien. En heeft daar ook een goede reden voor: “Mijn vrienden zijn over de gehele wereld verstrooid. Wellicht is dat mijn geluk dat ik mij beschermd voel wanneer ik ze bezoek. Ik voel me in ieder geval dan ook minder een toeriste.”
De laatste Israëlische vakantievierder die Nicole Dreyfus aan het woord laat, is de midden vijftiger Ido Ariel. Samen met zijn echtgenote bracht hij in juli een aantal dagen in Tirol door. De inwoner van Jeruzalem sprak met zijn vrouw gewoon Hebreeuws onder elkaar. “Alles liep goed.” Mogelijk hielp het dat Ido Duits spreekt en ook, evenals zijn vrouw, goed Engels. En dat ze met z’n tweeën onderweg waren en daardoor minder opvielen. Hoe dit zij, Ido Ariel verheugt zich alvast op de volgende vakantiereis naar… Tirol! Het is ze daar immers prima bevallen. Ook dat is gelukkig Europa.
Bronnen: twee artikelen in de Jüdische Allgemeinen van 28 augustus 2025, te weten de bijdrage van Sabine Brandes, “Wenn Urlaub zum Risiko wird” en het onderzoeksverslag van Nicole Dreyfus, “Angst im Gepäck”.
Reactie plaatsen
Reacties